O  LUPO
BOLETÍN D'A COLLA UNIBERSITARIA POR L'ARAGONÉS
FANZINE ELEUTRONICO EN ARAGONÉS

Numero 20 (Ibierno 2000-2001)

NOTIZIAS

 CONZELLOS POR L'ARAGONÉS
44 conzellos, 9 zentros escolars y 11 claustros de profesors de l'Alto Aragón han firmau un manifiesto de refirme a l'Aragonés, dentro d'a campaña "En esfensa d'a Luenga Aragonesa y a suya amostranza", empentada por o Consello d'a Fabla Aragonesa. En o testo se demanda a esfensa, reconoxedura y dinnificazión d'a luenga aragonesa y se reclama urchenmén l'amostranza de l'aragonés. Tamién se i pide l'aprobazión definitiba en as cortes d'Aragón d'a Lei de Luengas d'Aragón, an se reconoxca de traza esplizita a la luenga aragonesa, s'establizca o marco churidico ta la suya proteuzión, asinas como os mecanismos y meyos ta la suya promozión. En concreto, os conzellos que han aprebau o manifiesto son: Uesca, Chaca, Samianigo, Monzón, Balbastro, L'Aínsa-Sobrarbe, Graus, Biescas, Sallén de Galligo, Torla, Fonz, Estadilla, A Buerda, Abizanda, A Espuña, Bielsa, San Chuan de Plan, Pertusa, Nabal, Biscarrués, Lobarre, Sietemo, Fañanars, Lanaxa, Azara, Bizién, Santa María de Dulzis, Torres d'Alcanadre, Monflorite-As Casas, Tramazed, Capdesaso, Berbegal, Benzillón, Sodeto (Alberuela de Tubo), Ayerbe, A Sotonera, Campo, A Fueba, Ansó, Bilanoba, Las Paules, Benás, Castilló de Sos y Torrelarribera, y os zentros escolars: "Pedro J. Rubio" (Uesca), "Biello Aragón" (Samianigo), "Centro de Educación Permanente de Adultos de Sabiñánigo", "Monte Oroel" (Chaca), "Alto Aragón" (Balbastro), "Sobrarbe" (L'Ainsa), "Monegros-Gaspar Lax " (Sariñena), "Violada-Monegros" (Tardienta), "Río Aragón" (Santa Engrazia de Chaca), Tierrantona, "Escuela Nacional Mixta de Fonz", Benás, "San Juan de la Peña" (Chaca), Castilló de Sos, Las Paules, La Puebla de Roda, Bilanoba, Bilacarli, "Ramón y Cajal" (Uesca) y "San Alberto Magno" (Samianigo).

 REUNIÓN D'A PLATAFORMA EN UESCA
A Plataforma ta la esfensa d'as luengas minoritarias d'Aragón se reunió o diya 17 d'abiento, en a siede d'o Consello d'a Fabla Aragonesa en Uesca. En a mesma se dezidió endrezar-se por escrito a o Gubierno d'Aragón y a las collas puliticas d'as Cortes d'Aragón, con a fin d'ufrir a nuestra colaborazión en o prozeso d'elaborazión de l'abanproyeuto de Lei de Luengas d'Aragón, de bez que interesar-nos por a situazión d'o mesmo. Se fixó a calendata ta la prosima reunión que se ferá o diya 1 d'Abril d'o 2001 en Fraga.
Con anterioridá tamién s'han feito atras reunións que cal señalar:
O diya 4 de nobiembre se chuntón en Andorra as asoziazión que treballan por l'Aragonés en a probinzia teruelana, ta alcordar os estatutos d'a federazión que han creyau, clamada definitibamén Fabla Sur (antis Rolde Fablán Suraragonés). D'atra man, o 25 de nobiembre se reunión as asoziazions d'a secretaría de l'aragonés d'a Plataforma ta la esfensa d'as luengas minoritarias d'Aragón, en a siede d'o Ligallo de Fablans de l'Aragonés de Zaragoza. Se i alcordó demandar a reunión d'a Plataforma completa ta o diya 17 d'abiento, y fer-ne atra ta debatir custions de normalizazión lingüistica o diya  21 de chinero en a siede de l'Asoziazión Cultural Nogará en Zaragoza.

 FALLAUS OS PREMIOS "ARNAL CAVERO" Y "ANA ABARCA DE BOLEA".
Dimpués de que l'año pasau quedase disierto, estiaño o premio literario en aragonés "Arnal Cavero" ha estau conzedíu a Fabián Castillo, por a suya obra "Parolas tristas", coleuzión de poemas sobre l'albandono d'o medio rural en Aragón. Iste premio ye conbocau añalmén por o Departamento de Cultura y Turismo d'o Gubierno d'Aragón, y tiene una dotazión economica de 250.000 pztas. más a publicazión d'a obra ganadera. Tamién en zagueras s'ha conzedíu o premio "Ana Abarca de Bolea" de poesía en aragonés a Chusé Inazio Nabarro por "Sonetos d'amor e guambra", con una menzión espezial ta Chuan Carlos Bueno por "Libro d'inbentario".


 CONCURSO LITERARIO EN ARAGONÉS "UNIVERSIDAD DE ZARAGOZA"

O Secretariado de Actividades Culturales d'o Vicerrectorado de Proyección  Social d'a Universidad de Zaragoza, con a colaborazión d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, fa o clamamiento d'o I Concurso Literario "Universidad de Zaragoza", en a dople modalidá de narratiba e poesía en aragonés d'alcuerdo con as bases siguiens:
1-O Concurso s'adotará, en cadaguna de as modalidaz, con un unico premio de DOSZIENTAS ZINCUANTA MIL pezetas e a publicazión de os testos premiatos en as dos modalidaz en una coedizión de Prensas Universitarias de Zaragoza e Publicazions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa.
2-Podrá presentar-se á iste I Concurso cualsiquier presona, con tal que os suyos testos sigan escritos en luenga aragonesa.
3-A presentazión d'orichinals se ferá en diyas de treballo, de 9 a 14 oras, en o Secretariado de Actividades Culturales (Edifizio d'a Retoría, primer solero), dende a publicazión d'istas bases dica o diya 4 de mayo de o 2001.
4-Os orichinals no irán firmatos, e caldrá que se'n presenten tres copias, fendo cuaternar en o encapezamiento ro tetulo trigato, acompañatos d'una carpeta u cubierta zarrata, en o esterior de a cual se i cuaternará o debandito tetulo. En o interior de a carpeta u cubierta se i meterá una nota escrita a maquina u con retulazión apropia, endicando ro nombre e apellidos de l'autor, adreza e telefono, asinas como una fotocopia d'o Decumento Nazional d'Identidad.
5-A estensión d'os testos oszilará, en a modalidá de narratiba, entre 10 e 50 fuellas mecano-grafiatas á dople espazio por una sola cara e con una meya de 30 linias por 70 espazios, acatandose que podrá presentarse u bien relato u bien bella colezión de relatos. En a modalidá de poesía, a estensión será d'entre 125 y 250 bersos.
6-Os treballos presentatos, de tema libre, abrán d'estar orichinals e ineditos, que no sigan estatos premiatos en garra atro concurso, e sin siñal ni firma que denunzie a suya prozedenzia.
7-En entregar os treballos, a presona que concursa recullirá una fuelleta de contrimuestra, que li ferá onra ta replegar a obra malas que o concurso siga rematato. A torna d'orichinals escomenzipiará o 2 de chulio de 2001, podendo ros autor/as autoras replegar as obras presentatas dica o 27 de chulio de 2001. Dimpués d'ixe tiempo s'acatará que as obras no replegatas son estatas donatas por os autors/as autoras á ra Universidad de Zaragoza, que podrá fer libremén con eras o que lis parixca combenién.
8-O churato será trigato por o Vicerrectorado de Proyección Social d'a Universidad de Zaragoza entre presonas de reconoxito prestixo literario u unibersitario. Dito Churato completará con o suyo criterio as omisións u dudas que podese planteyar a entrepretazión d'istas bases.
9-A dezisión de o Churato será inapelable en toz os casos.
10-O Churato podrá declarar disierto ro premio con o que ye adotato ro concurso.
11-A dezisión u resoluta de o Churato se ferá publica á trabiés de os meyos de comunicazión locals.
12-A partizipazión en iste concurso presuposa l'azeutazión entegra d'istas bases.
 
A REMONTADURA D'O DANCE D'ANDORRA
                                                                                     Marco Negredo


Dende meyaus de setiembre una colla de 16 presonas son aprendendo o danze de Santa Barbara d'Andorra. Iste danze ye un palotiau parellano á los altoaragoneses y que s'eba trafelgau arredol de l'añada 1.930. A ideya ye danzar-lo os diya 4 d'Abiento, Santa Barbara y ta las birollas de San Macario en Setiembre. Tamién se quié fer una pastorada en a qu'os danzáns puyarían á San Macario. S'aprobeitarían as cantas d'antismás y atras nuebas, muitas d'ellas en aragonés.


 ZAGUERAS PUBLICAZIÓNS

Libros:
-"Soi gordet". Ed. Xordica.
-"No me cuaca o fútbol".Ed. Xordica.
-"Á yo me patina a egge". Ed. Xordica.
-"O mío Pai ye ama de casa". Ed. Xordica.
-"Chunto a o fogaril aragonés". Andre Galicia, ed. Xordica.
-"O bolito d'as sisellas". Anchel Conte, ed. Xordica.

CD-Rom:
-Traductor de Aragonés. Roberto Rodes.


 MENSACHES CURTOS

-Ha salíu ta la carrera un tradutor en CD-ROM aragonés-castellano/castellano-aragonés, que amás contiene una gramatica de l'aragonés, dizionario y informazión sobre os reis d'Aragón. L'autor ye Roberto Rodes (autor tamién d'o bideo en aragonés "Reblar"), y o suyo pre son 1000 pztas. Lo podez comprar en Ligallo de Fablans de l'Aragonés, Asoziazión de Gaiters d'Aragón y Consello d'a Fabla Aragonesa, amás O Chustizia d'Aragón distribuirá 1400 copias por os zentros escolars d'Aragón. Tos remeramos l'orario d'a botigueta d'o Ligallo de Fablans de l'Aragonés (Coso 150 de Zaragoza): Martes y chuebes de 20:00 a 22:00.

-A esposizión "Aragón, Reino y Corona" (que se zelebró en o Zentro Cultural d'a Billa de Madrid fa meses), se mostrará en o palazio de l'Aljafería o prosimo mes d'abril, dentro d'os autos d'o diya d'Aragón. Tamién en l'Aljafería s'ha inagurau unatra esposizión de libros y documentos istoricos adquiríus por as cortes aragonesas en os zaguers años, que podrá bisitar-se-ie dica o mes de febrero.

-Entre os meses de marzo y mayo d'o 2001 se ferá en a Universidad Autonoma de Madrid (UAM) una serie de conferenzias, dentro d'o curso "El valor de la diversidad: Debates y políticas lingüísticas". Podez demandar-nos o programa a nusatros, u escribindo ta: luisa.rojo@uam.es

-En a emisora d'a cadena COPE de Chaca, son emitindo un programa de radio en aragonés. Ye un programa d'opinión feito por Francho Nagore clamau "A plantar fuerte", solo dura que zinco minutos y lo podez ascuitar os domingos a las 13:30 oras.

- O Ligallo de Fablans de l'Aragonés, con a colaborazión d'o Consello d'a Chobentú d'Aragón, organiza a Tronca de Nabidá 2000 en Teruel, Zaragoza y Uesca. L'orario será siempre de 18 a 20 oras, y as calendatas y puestos serán: Teruel, diya 22 en a Plaza San Juan, Zaragoza, diyas 23, 24 y 25 en a Plaza del Pilar y Uesca o diya 26.

-A Mancomunidá de l'Alto Galligo ha conbocau una beca ta la replega de tradizión oral en a redolada. A beca ye dotada con 300.000 pztas., más informazión en maltogallego@aragob.es

-O Consello d'a Fabla Aragonesa ha inagurau a suya nueba siede en Uesca, que agora ye en l'abenida d'os Danzantes, 34, baxo, 22005 Uesca, tel.: 974 231513 (dentrada por a plaza gran de Torre Mendoza).

-Dica o 21 de chinero se podrá beyer, en o Palazio de Congresos de Chaca, a esposizión "Imágenes del Alto Aragón, cien años después", con fotografías de Lucien Briet y José Luis Acín.

-En a paxina http://www.geocities.com/TheTropics/Resort/4596/ son fendo l'arbol chenealochico d'os lugars de l'Alto Aragón. Si tiens aszendenzia pirenaica (encara que ya no i bibas), dixa os tuyos datos familiars en ista web.

-Tos remeramos que podez leyer o boletín "Mercator" sobre lexislazión d'as luengas minoritarias d'Europa, en a web: http://www.troc.es/ciemen/mercator , y que podez recullir  un mensache d'abiso en salir cada numero escribindo ta: mercator@ciemen.org

-Os ganadors d'o sorteu de maquetas en CD d'a colla mosical "Dechusban" han estau: Fernando Carrasco, Cristian Opi, Javier Casas, Iñigo Rubio y José Castillo. Grazias a toda la chen que ha escrito, tos remeramos que podez continar fendo-nos soxerenzias.

-Os "Titiriteros de Binéfar" presentarán o suyo nuebo disco, o 23 d'abiento a las 12 d'o meyodía en l'Auditorio de Zaragoza, y a la mesma ora o 24 d'abiento en o palazio de deportes de Uesca.

-Se ye publicando una triloxía sobre antropoloxía altoaragonesa, escrita y editada por Fernando Biarge y Ana Biarge. Ya en han saliu os dos primers tetulos: "Líbranos del mal: creencias, signos y ritos protectores en la zona pirenaica altoaragonesa" y "Piedra sobre piedra: el paisaje pirenaico humanizado".

-Más webs intresáns:
Portal d'o Sobrarbe "Monte Perdido": http://www.monteperdido.com/
Fablasur: http://eltorico.com/webs/fablasur/
Instituto de Estudios Altoaragoneses: http://www.pirenaicasoft.com/tres/index.php3
Intrumentos mosicals tradizionals aragoneses: http://www.arafolk.net/instrumentos.html
Titiriteros de Binéfar: http://www.publietnia.com/titiriteros
Intercambio de banners aragoneses: http://pagina.de/banneraragon
Esposizión "Una mirada al Pirineo, 1910-1945" d'o fotografo De Las Heras: http://212.211.192.66/online/expolasheras/
UNESCO: http://www.unesco.org
Lista de distribuzión sobre lingüistica romanica: http://www.egroups.com/group/linguistica_romanica
IANUA, rebista birtual de filoloxía iberoromanica d'as unibersidaz Complutense de Madrid y Freie Universität Berlin (incluye un artíclo sobre a poesía en aragonés): http://www.iaga.com/ianua/
Lista Linguistlist (Eastern Michigan University-Wayne State University): http://www.linguistlist.org/
Centre International de Recherche en Aménagement Linguistique (Université Laval-Quebec): http://www.ciral.ulaval.ca
Paxinas sobre luengas minoritarias:
Eurolang: http://www.eurolang.net
Terrallingua: http://www.terralingua.org/
Minorities in Europe: http://www.minority2000.net


Colaboran en iste numero: Marco Negredo, Chesús Giménez, Daniel González.

O Lupo ye un boletín de baldes, ta suscribir-se-ie u dar-se-ne de baxa no cal que nimbiar un mensache ta la nuestra adreza indicando-lo. S'adempribian soxerenzias y colaborazions.
(O Lupo es un boletin gratuito, para suscribirse o darse de baja sólo hay que enviar en mensaje a nuestra direccion indicándolo. Se aceptan sugerencias y colaboraciones).

COLLA UNIBERSITARIA POR L'ARAGONÉS (C.U.A.)
Edifizio Interfacultaz, Pedro Cerbuna 12, 50009 Zaragoza
colla@posta.unizar.es
http://www.unizar.es/colla